بحث خرید یا اجارهخانه موضوعی است که بسته به شرایط و نیازهای هر فرد، دیدگاههای متفاوتی را به همراه دارد. برخی از افراد بر اساس شرایط خود تصمیم بر اجارهنشینی گرفته و از مزایای اجارهنشینی استفاده میکنند.
بحث خرید یا اجارهخانه موضوعی است که بسته به شرایط و نیازهای هر فرد، دیدگاههای متفاوتی را به همراه دارد. برخی از افراد بر اساس شرایط خود تصمیم بر اجارهنشینی گرفته و از مزایای اجارهنشینی استفاده میکنند.
از دیگر مزایا نداشتن هزینههای تعمیرات و نگهداری: در صورت بروز مشکلاتی مثل خرابی لولهکشی یا بالکن خراب و... معمولاً مسئولیت تعمیرات بر عهده مالک ملک است.
گاهی اوقات نیز برای دسترسی آسانتر به امکانات بیشتر ساختمانها از جمله امکاناتی مانند استخر، سالن ورزشی و...شما با اجاره ملک به خود این امکانات را میدهید درصورتیکه با خرید یکخانه کوچک احتمالاً به آنها دسترسی نخواهید داشت.
حال که تصمیم بر انتخاب اجارهنشینی دارد باید آگاهی کافی در مورد تفاوت رهن و اجارهخانه موردنظر را داشته باشید و از مزایا و معایب هر دو مطلع باشید.
همانطور که میدانید فرق رهن و اجاره در نحوه اجارهکردن ملک است. رهن ملک به معنای پرداخت ودیعه به مالک بهصورت امانت به مدت زمانی که مستأجر از ملک استفاده میکند، اجاره ملک نیز به معنای پرداخت مبلغی بهصورت ماهیانه بهازای استفاده از مورد اجاره است.
حال در ادامه این مقاله با تفاوت اجاره و رهن و معایب و مزایای آن و قوانین مهمی که بر آن حاکم است بیشتر آشنا شده و در انتخاب نوع معامله آگاهانهتر قدم برمیدارید.
قوانین مهم رهن و اجاره
قوانین رهن و اجارهخانه معمولاً شامل موارد زیر میشود:
- 1- قرارداد: باید یک قرارداد اجاره رسمی و کتبی بین مالک و مستأجر تهیه شود. قرارداد باید شرایط دقیق اجاره را شامل شود، از جمله مبلغ رهن و یا اجاره، مدتزمان اجاره، شرایط تمدید قرارداد و نحوه پرداخت هزینهها.
- 2- حقوق و وظایف مالک: مالک مسئولیت تضمینکننده حالت خوب و سالم خانه را دارد. او موظف است هرگونه نقص و خرابی را تعمیر کند و تأمین کند که خانه مناسب برای سکونت باشد. همچنین، مالک باید حقوق و وظایف مستأجر را رعایت کرده و به درخواستهای مشروع مستأجر رسیدگی کند.
- 3- حقوق و وظایف مستأجر: مستأجر باید مطابق با شرایط قرارداد اجاره عمل کند. او باید خانه را به حالت سالم نگه دارد و هرگونه آسیب یا خسارتی به خانه یا مالک نرساند. همچنین، مستأجر باید هزینههای مرتبط با خانه را بهموقع پرداخت کند و به توافقات قرارداد اجاره پایبند باشد.
- 4- مدت اجاره و تمدید: مدتزمان اجاره باید در قرارداد اجاره مشخص شود. در صورت تمایل به تمدید قرارداد، مستأجر و مالک باید بهدرستی عمل کرده و توافق جدیدی را مطرح کنند.
- 5- پرداخت هزینهها: هزینههای اجاره و دیگر هزینههای مرتبط با خانه، مانند قبوض آب، برق، گاز و سایر هزینهها، بر عهده مستأجر است و باید بهموقع پرداخت شوند. البته، در برخی موارد ممکن است توافق شده باشد که برخی از هزینهها توسط مالک پرداخت شود، مانند هزینه تعمیرات بزرگ.
- 6- تحویل ملک: در پایان مدت اجاره، مستأجر موظف است خانه را به مالک بازگرداند. مستأجر باید اطمینان حاصل کند که همه شرایط قرارداد اجاره رعایت شده است و خانه در وضعیت قبلی خود تحویل داده میشود.
رهن کامل به چه صورت است؟
در اصطلاحات حقوقی، رهن کامل خانه بهعنوان یک نوع اجاره به کار میرود و یک نوع قرارداد اجاره مسکن است که در آن مستأجر در طول مدت قرارداد، بهجای پرداخت اجاره ماهیانه، هزینهٔ معادل را در قالب رهن پرداخت میکند. این مبلغ تا پایان قرارداد نزد موجر باقی میماند و پس از اتمام قرارداد به مستأجر بازگردانده میشود.
رهن کامل خانه معمولاً در مواردی استفاده میشود که مستأجر تمایلی به پرداخت اجاره ماهیانه ندارد یا موجر نیاز به مبلغ هنگفتی برای رفع نیاز خود دارد، مثلاً برای خرید ملک با کمبود بودجه مواجه شده؛ بنابراین ملک را رهن کامل داده تا کمبود بودجه جبران شود.
درکل رهن یک نوع تعهد مالی است که هر دو طرف (موجر و مستأجر) در قرارداد اجاره توافق میکنند و بازگشت آن پس از پایان قرارداد به مستأجر، شرطی است که در قرارداد تعیین میشود.
مزایا و معایب رهن کامل خانه
با رهن کامل (ودیعه) ملک، مستأجر و موجر میتوانند از برخی مزایا و فواید آن استفاده کنند؛ ولی باید بر معایب آن نیز آگاهی داشته باشند تا بتوانند تصمیم درستی در انتخاب رهن کامل خانه داشته باشند.
- عدم پرداخت مبلغ ماهیانه بهعنوان اجاره که به مستأجر اجازه میدهد تا از استرس و نگرانی مربوط به پرداخت منظم و مستمر مبالغ اجاره خلاص شود.
- آزادی مالی: با پرداخت مبلغ کامل رهن، موجر این امکان را دارد تا برای مبلغ هنگفت و یکجا که دریافت کرده برنامهریزی مناسبی برای استفاده حداقل یکساله از آن داشته باشد.
- اطمینان از برخورداری از مسکن: با پرداخت مبلغ کامل رهن، مستأجر اطمینان دارد که به مدت مشخص (معمولاً یک سال) قرارداد اجاره برقرار است.
- عدم افزایش اجاره: وقتی که مستأجر مبلغ کامل را به صاحبملک پرداخت میکند، اجاره قابلتغییر نخواهد بود و به مدت قرارداد ثابت میماند. این به مستأجر اجازه میدهد تا هزینه مسکن خود را در دورهای که از قبل مشخص است، محاسبه کند و از مسئولیت افزایش اجاره جلوگیری کند.
- بازگشت مبلغ رهن بعد از اتمام قرارداد اجاره، این به معنی بازگشت سرمایه و درآمدی است که مستأجر در ابتدا پرداخت کرده است.
از جمله معایب رهن کامل وجود تورم حاکم بر اقتصاد کشور است، رهن خانه ممکن است از نظر مالی برای مستأجران بهصرفه نباشد. زیرا بعد از گذشت مدت اجاره ارزش مبلغی که بهعنوان ودیعه در اختیار مالک گذاشته کاسته شده و این امر ممکن است باعث ضرر و زیان قابلتوجهی برای مستأجر باشد.
مزایا و معایب اجارهخانه
زمانی که در قرارداد اجارهنامه توافق بین موجر و مستأجر بهصورت پرداخت اجاره ماهیانه باشد، مستأجر موظف به پرداخت مبلغی بهعنوان اجاره بهصورت ماهیانه است. این نوع پرداخت هم به نوبه خود دارای مزایا و معایبی است که در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود.
- این روش پرداخت به مستأجر اجازه میدهد تا هزینه را در طول مدت اجاره تقسیم کند و نیازی به پرداخت مبلغ کامل بهصورت یکجا نداشته باشد. برای بسیاری از افراد که امکان پرداخت یکجا مبلغ بالای اجاره را ندارند، اجاره بهصورت ماهانه فشار مالی را کاهش میدهد.
- یکی دیگر از مزیتها پرداخت اجاره بهصورت ماهانه مستأجر میتواند در صورت عدم انجام وظایف موجر، از پرداخت اجاره خودداری کند تا موجر بر اساس قرارداد فیمابین به تعهدات خود عمل کند.
- از معایب آن میتوان به فشار روزمره برای پرداخت اجاره ماهیانه اشاره کرد که ممکن است برای برخی افراد بهعنوان یک معضل ظاهر شود. نگرانی از عدم پرداخت اجاره و مواجهه با تهدیدات حقوقی، ممکن است باعث ایجاد استرس در مستأجران شود
- همچنین از دیگر معایب آن به عدم پرداخت اجاره بعد از اتمام قرارداد است. موجر بعد از اتمام قرارداد اجارهنامه هیچ مبلغی مانند رهن کامل بابت اجارههای ماهیانه به مستأجر پرداخت نمیکند.
سوالات متداول
• با اتمام دوره قرارداد اجارهنامه اگر مالک در پرداخت مبلغ رهن کامل تأخیر داشت یا اصلاً پرداخت نکرد باید چهکار کرد؟
در قرارداد اجاره واحد مسکونی، درصورتیکه مستأجر برای بازپرداخت ودیعه تأخیر داشته باشد، بسته به شرایط و توافقات میان موجر و مستأجر، میتواند جریمهای را تعیین کنید. بهتر است مستأجر در هنگام امضای قرارداد اجاره، شرایط مربوط به جریمه تأخیر پرداخت ودیعه را بررسی کند و در صورت نیاز، با موجر توافق کند تا هر دو طرف به توافقی منصفانه برسند.
• باتوجهبه مقاله شما پیشنهاد میکنید برای اجاره ملک قرارداد بهصورت رهن کامل باشد یا اجاره یا تلفیقی از هر دو؟
تصمیم بین رهن خانه و اجاره آن بستگی به عوامل مختلفی دارد که شامل وضعیت مالی شما، نقش خانه در برنامههای زندگی شما، بازده سرمایهگذاری، عوامل محلی و موارد دیگر است.