گسترش بحران مالی به دبی

 شیخ نشین دبی در حاشیه خلیج فارس، سال‌ها به کانون جذب سرمایه‌های جهانی بدل شده بود. دبی محلی بود برای ازدیاد سرمایه در کوتاه مدت. ولی به نظر می‌آیدکه بحران مالی جهانی، به این وضعیت خاتمه داده است.
سال‌ها بود که در دبی قیمت زمین و مسکن و ساختمان روندی به‌شدت صعودی را طی می‌کرد. نمونه‌ آن آسمانخراش‌ها و هتل‌های بسیار مجللی بود که حسرت جهانیان را برانگیخته بود. در آغاز رونق ساختمان‌سازی، سرمایه‌گذاران قادر بودند سرمایه‌ خود را فقط در فاصله‌ یک سال دو برابر کنند.

به این ترتیب دبی به کانون جذب سرمایه‌های جهانی بدل شد، به‌طوری‌که هم شرکت‌ها و تاجران جدی و معتبر و هم عاملان پولشویی را به‌سوی خود جلب کرد.
 
 بحران جهانی مالی این سرمایه‌گذران را محتاط‌‌تر کرده است. امروز در هر گوشه‌ این شهر بناهای بزرگ نوسازی را می‌توان شاهد بود که نیمه‌‌کاره مانده‌‌اند.

با کاهش فزاینده‌ سرمایه‌گذاری‌های جدید، بودجه‌ برخی شرکت‌های ساختمانی ته کشیده است و این امر باعث شده برخی شرکت‌ها به شیوه‌های فروش غیرواقعی روی آورند.
 
از این رو برخی واسطه‌های فروش خانه و واحدهای ساختمانی می‌کوشند خریداران را با یک رشته شگردها ترغیب به خرید کنند. به عنوان مثال اگر کسی آپارتمانی را بخرد، یک دستگاه اتومبیل رایگان نیز به او تعلق خواهد گرفت و نسبت به بزرگی مساحت و ارزش واحد ساختمانی، مثلا یک اتومبیل BMW و یا فِراری به او خواهد رسید.

حتی یک شرکت ساختمانی اعلام کرده، در میان یکصد خریدار خرید آپارتمان ‌های یک برج مسکونی، یک هواپیمای جت مدل "Lear" ویژه مدیران را به قرعه کشی خواهد گذاشت.
 
اما همه‌ این شگردها برای جلب سرمایه‌گذاری بیشتر در دبی نتوانسته به میزان قابل توجهی خریداران را ترغیب کند. به‌ویژه از زمانی که ‌خریداران یک دستگاه ساختمان، دیگر به‌طور اتوماتیک اجازه‌ اقامت در دبی را دریافت نخواهند کرد، سرمایه‌گذاری‌ها کاهش یافته است.

امروز فقط تضمین داده می‌شود که خریدار هر زمان که مایل باشد می‌تواند بیاید و به ملک خود سرکشی کند. این امر باعث شد که سرمایه گذران قدیمی پول خود را از دبی بیرون بکشند، به‌ویژه آن پول‌هایی که از راه‌های غیرقانونی به‌دست آمده است.
 
به همین دلیل سوداگران بین‌المللی طی هفته‌های گذشته حدود 57 میلیارد دلار "پول بی نام و ‌نشان" خود را از امارات متحده‌ عربی خارج کردند. اگرچه به‌طور علنی، سخنی از آن در میان نیست، ولی بدهی دبی، به‌عنوان یکی از هفت امیرنشین‌امارات، در این مدت به 70 میلیارد دلار رسیده است.
 
بنا براین نگاه دبی در هفته‌های گذشته به ابوظبی دوخته شده که ثروتمندترین شیخ نشین امارات است و در اهرم رهبری سیاسی امارات را نیز در دست دارد. در ابوظبی بودجه‌ دولت تثبیت‌‌شده است، زیرا که آن‌جا سیل نفت جاری است.

ولی بر خلاف ابوظبی، فقط 6 درصد بودجه‌‌ دبی از درآمدهای نفتی تأمین می‌شود. در شرایط کنونی، نه تنها اقتصاد جهانی زیر فشار بحران مالی قرار دارد، بلکه کشورهای نفت‌خیز به‌طور مضاعف زیر فشار روند سقوط بهای نفت قرار گرفته‌اند.
 
به این امید که ابوظبی زیر بال امیر‌نشین دبی را بگیرد، هنوز نمی‌توان اطمینان داشت. از سال 1971 که شیخ نشین‌ها استقلال یافتند ، ابوظبی پایتخت امارات متحده‌ عربی است . ولی این مسئله ربطی به این امر ندارد که پایتخت در شرایط جدی اضطراری به کمک دبی خواهد شتافت یا خیر.

ابوظبی برای شیخ نشین‌های دیگر محدودیت‌هایی را قائل است، به‌ویژه در هنگامی که قیمت نفت در بازار جهانی تا این اندازه افت کرده باشد.
 
دبی در عین حال اعتماد به نفس خود را از دست نمی‌دهد. مقامات رسمی آن‌گاه که دیگر مجبور به موضع‌گیری هستند، می‌گویند امارات متحده‌ عربی به قدر کافی از پشتوانه برخوردار هست که بتواند از پس بحران مالی برآید. اما آنها ترجیح می‌دهند در مورد بحران مالی بیشتر سکوت کنند.

ارقام نشان می‌دهند که اماراتی‌ها پول‌های خود را از خارج برگردانده‌اند، خارجی‌ها محتاط‌‌تر شده‌اند و پروژه‌های ساختمانی، لنگ لنگان پیش می‌روند. آنان حال در فکر این هستند که کارگران مهاجر از کشورهای جنوب شرقی آسیا و دیگر کشورها را با کارگران چینی جایگزین کنند.