عرضه و ساماندهی بازار مسکن
یکی از اقدامات اساسی دولت سیزدهم در حوزه مسکن، تنظیم عرضه و تقاضا بوده است. در این راستا، بیش از ۲.۶ میلیون واحد مسکونی در دست ساخت قرار گرفتهاند. این اقدام بهمنظور افزایش عرضه مسکن و کاهش فشار تقاضا در بازار انجام شده است.
نوروزی در این باره گفت: "در گذشته دولتها به مدیریت بازار اجاره و خرید و فروش مسکن ورود نمیکردند اما در دولت مردمی سیزدهم با دستورات شهید رئیسی اقدامات خوبی انجام شد." وی افزود که رشد تورم نقطه به نقطه در شهر تهران بهطور چشمگیری کاهش یافته است و طبق گزارش بانک مرکزی، بعد از ۷۸ ماه، رشد دو رقمی قیمت مسکن در تهران تک رقمی شده است. بهعنوان مثال، رشد نقطه به نقطه قیمت مسکن در خرداد ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۹.۷ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که در خرداد ماه ۱۳۹۸ این عدد نزدیک به ۱۱۸ درصد بود.
افزایش نرخ سرمایهگذاری و صدور پروانه ساختمانی
یکی دیگر از اقدامات مهم دولت سیزدهم، افزایش نرخ سرمایهگذاری در بخش مسکن بوده است. نرخ سرمایهگذاری در مسکن که در سال ۱۳۹۸ حدود منفی ۱۹ درصد بود، طبق دادههای مرکز آمار ایران اکنون به مثبت ۳.۴ درصد رسیده است. همچنین در زمینه صدور پروانه ساختمانی در شهرها نیز رشد قابل توجهی مشاهده شده است.
وی اظهار داشت که آورده مردم در طرح نهضت ملی مسکن بالغ بر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است. اگر این میزان پول وارد بازار خرید و فروش مسکن میشد، منجر به تورم میشد، اما به دلیل ورود به حوزه تولید، منجر به کاهش قیمت مسکن و رونق تولید مسکن شده است.
اقدامات در زمینه ساماندهی بازار اجاره
مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن بیان کرد که بخش اجاره یک سال عقبتر از حوزه خرید و فروش است، اما روند کاهشی داشته است. وی به تصویب قانونی در مجلس اشاره کرد که طبق آن در شهر تهران امکان افزایش اجاره بیش از ۲۵ درصد نیست و در صورت افزایش اجاره بیش از این میزان، جرایمی به دنبال دارد. این کاهش در بازار اجاره به پشتوانه همین قانون صورت گرفته است.
مقابله با خانههای خالی
یکی از چالشهای بزرگ بازار مسکن در ایران، وجود خانههای خالی است که عرضه نمیشوند و باعث افزایش قیمتها میشوند. نوروزی به اقدامات انجام شده در زمینه شناسایی و عرضه خانههای خالی اشاره کرد. او گفت که قانون مالیات بر خانههای خالی از سال ۱۳۵۲ وجود داشته است، اما هیچ دولتی زیر بار این قانون نمیرفت. در دولت شهید رئیسی، با رویکرد مقابله با دانهدرشتها و عرضه حداکثری واحدهای خالی، این کار آغاز شد.
از طریق سامانه املاک و اسکان، ۵۰۰ هزار واحد خالی شناسایی شد و به اشخاص و شرکتها و بانکها اخطار داده شد. از این تعداد، ۱۸۲ هزار واحد به بازار عرضه شدهاند. این اقدام به کاهش قیمت مسکن در بازار کمک کرده است.
معرفی خانههای خالی به سازمان امور مالیاتی
وی بیان کرد که اشخاصی که به اخطارها توجه نکردند به سازمان امور مالیاتی معرفی شدند. از ۱۲۰ هزار واحد معرفی شده، ۶۰ هزار واحد مربوط به تهران بوده است. بقیه موارد شامل کسانی است که عمدتاً یک ملک خالی داشتهاند که در حال پیگیری برای عرضه واحدهایشان به بازار هستند. برای ۱۲۰ هزار واحد خالی بیش از ۳۰۰ مرکز دادرسی مالیاتی فعال شده و در یک ماه آینده خبرهای خوبی در این حوزه خواهیم شنید.
نرخ مالیاتی بر خانههای خالی
مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی افزود که رقم مالیاتی بر خانههای خالی ۳ تا ۵ درصد ارزش ملک در سال اول است و در سال دوم این مبلغ دو برابر خواهد شد و در سال سوم به بیش از این میزان خواهد رسید. همچنین اگر کسی بیش از ۵ خانه خالی داشته باشد، این رقم افزایش خواهد یافت. وی خاطرنشان کرد که در مقایسه با کشورهای دیگر، این نرخ مالیاتی نرخ مؤثری خواهد بود. شواهد موجود در بازار نیز اثربخشی این اقدام را نشان میدهد.
قانون اجاره و حمایت از مستأجران
ایشان به قانون سقف افزایش اجاره اشاره کرد و گفت که موجرینی که این قانون را رعایت نکنند، مستأجران تا ۵ سال بعد از قرارداد میتوانند از موجر شکایت کنند. اگر اثبات شود که قانون رعایت نشده است، موجر باید مبلغ دریافتی اضافه را به مستأجر بازگرداند و سه برابر مبلغ اجاره یک ماه را به دولت پرداخت کند. همچنین مشاورین املاکی که قانون را رعایت نکنند و این تخلف را تکرار کنند، پلمب خواهند شد.
وام ودیعه مسکن
ایشان به پرداخت بیش از ۴۸۰ هزار وام ودیعه مسکن اشاره کرد و گفت که این جریان ادامه دارد. منابع مورد نیاز این وام در ماده ۴ قانون جهش تولید دیده شده است. او از شبکه بانکی خواست همکاری لازم را داشته باشند و ابراز خوشبختی کرد که بانکهای دولتی همکاری خوبی در پرداخت وام ودیعه مسکن داشتهاند. ۵۰ درصد از متقاضیان وام ودیعه مسکن موفق به دریافت تسهیلات شدهاند و با پیگیریهای بانک مرکزی، جریان پرداخت وام ودیعه مسکن به راه افتاده است و تاکنون ۵۰۰ هزار وام ودیعه پرداخت شده است.
امیدواری به آینده
نوروزی در پایان ابراز امیدواری کرد که اقدامات انجام شده در حوزه مسکن در دولت سیزدهم، در دولت آینده نیز ادامه یابد. او تأکید کرد که با رونق بازار و ورود خانههای در دست ساخت، امکان برداشتن اقدامات دستوری وجود دارد. اقدامات انجام شده در حوزه مسکن، نشاندهنده تلاشهای جدی و مؤثر دولت سیزدهم برای تنظیم و کنترل بازار مسکن و بهبود شرایط زندگی مردم است.