دستورالعمل آزادسازی خريد و فروش مسكن مهر ابلاغ شد

وزیر راه‌وشهرسازی پنج‌شنبه در نامه‌ای به مدیران‌کل استانی وزارتخانه و مدیران‌عامل شهرهای جدید، ضمن صدور مجوز معاملات‌ثانویه مسکن‌مهر، ضوابط خریدوفروش واحدهای مسکونی‌مهر را ابلاغ کرد.
عباس آخوندی در این نامه بر دو موضوع برای شکل‌گیری سریع بازار نقل‌وانتقال مسکن‌مهر، تاکید کرده است؛ اول «حفظ حقوق‌شهروندی» و دوم «تسهیل فرآیند‌انتقال».
این اشاره صریح وزیر در ابلاغیه آزادسازی مسکن‌مهر، عوامل دولتی این طرح را از پهن‌کردن تور دست‌ و پاگیر و پیچیده اداری بالای سر خریدار و فروشنده منع می‌کند و باعث می‌شود آپارتمان‌های مسکن‌‌مهر بعد از حداقل سه سال اسارت، به بازار عادی املاک‌مسکونی که در آن صاحبان املاک می‌توانند براساس میل، اراده و اختیار خود نسبت به سرنوشت مهمترین و گران‌قیمت‌ترین دارایی‌شان تصمیم بگیرند، بپیوندد.
مطابق دستورالعمل معاملات ثانویه مسکن‌مهر – منظور از معاملات ثانویه، امکان فروش بدون محدودیت این واحدها توسط اولین صاحب آن و همین‌طور صاحبان بعدی است- فردی که صاحب یک واحد مسکن‌مهر است و قصد فروش آن را دارد باید حائز سه نوع شرط باشد، اول اینکه واحد او دارای کارت قسط‌بانکی باشد و نیمه‌تمام نباشد، دوم اینکه فروشنده هیچ‌ بدهی احتمالی به دولت، بانک‌مسکن و پیمانکار از بابت این واحد نداشته باشد و سومین شرط تسویه‌حساب 10درصد از مانده تسهیلات مسکن‌مهر با بانک است. در مقابل، اما فرد خریدار کافی است متعهد شود اجاره‌بهای سالانه زمین 99ساله و همچنین اقساط وام مسکن‌مهر را پرداخت می‌کند. نام خریدار و صاحب جدید مسکن‌مهر در سامانه مسکن‌مهر درج خواهد شد و عملیات نقل‌وانتقال توسط ادارات استانی و شهرهای جدید حداکثر ظرف چهار روز کاری باید انجام شود. ابوالفضل صومعلو معاون امور مسکن وزارت راه‌وشهرسازی با تشریح جزئیات این دستورالعمل و تاکید براینکه خریداران مسکن‌مهر نیازی به داشتن شرایط چهارگانه اولیه مسکن‌مهر ندارند و افرادی که حتی فرم جیم آنها قرمز است و دارای سابقه مالکیتی و مالک هستند نیز می‌توانند مشتری واحدهای مسکونی‌مهر در بازار معاملات ثانویه این طرح شوند، گفت: آزادسازی خریدوفروش مسکن‌مهر حداقل پنج تحول اقتصادی - ‌اجتماعی را عاید بازار مسکن می‌کند.
صومعلو رونق گرفتن معاملات مسکن تحت‌تاثیر عرضه آپارتمان‌های نه‌چندان گران‌قیمت مسکن‌مهر به بازار مصرف را اولین مزیت این مجوز اعلام کرد و گفت: دگرگونی در بافت‌اجتماعی ساکن در محله‌های مسکن‌مهر و ورود خانوارهایی از دهک‌های بالاتر به این محله‌ها تحول دومی است که با فراهم‌شدن امکان خریدوفروش مسکن‌مهر باعث می‌شود آسیب‌های اجتماعی ناشی از سکونت خالص کم‌درآمدها در این واحدها از بین برود.
معاون امور مسکن وزیر راه‌وشهرسازی همچنین افزود: با انتقال مسکن‌مهر به متقاضی خرید این واحدها، صاحب جدید انگیزه‌ای بیشتر از صاحب اول به سکونت و مالکیت واحد پیدا می‌کند و نرخ بازپرداخت اقساط بانکی این واحدها نسبت به قبل بیشتر شده و امیدواری سیستم‌بانکی به برگشت تسهیلاتی که از محل خط‌اعتباری به طرح مسکن‌مهر پرداخت شده بود نیز بیشتر می‌شود.
صومعلو در تشریح دو مزیت دیگر مجوز نقل‌وانتقال مسکن‌مهر گفت: کسانی که این واحدها را در قالب بازار عادی خریدوفروش، خریداری می‌کنند مصرف‌کننده محسوب می‌شوند و در نتیجه نرخ خانه‌های خالی در محله‌های مسکن‌مهر را کاهش خواهند داد، ضمن اینکه این مجوز نمونه‌ای از توجه دولت به طرح مسکن‌مهر است و امید افرادی که هنوز واحدهای خود را دریافت نکرده‌اند به پیگیری برنامه‌ریزی دولت‌یازدهم امیدوارتر می‌کند.
متن کامل دستورالعمل
 متن کامل دستورالعمل معاملات ثانویه واحدهای مسکونی‌مهر به شرح زیر است:
ماده1-نقل‌وانتقال صرفا در رابطه با واحدهای احداثی مسکن‌مهر که دفترچه فروش اقساطی آنها صادر شده و بدهی معوق بابت اجاره زمین (در اراضی دولتی) ندارند، امکان‌پذیر است.
ماده2-فرآیند ارائه تقاضای فروش به این صورت است که فروشنده فرم درخواست فروش واحد خود را که حاوی مشخصات فردی خود و خریدار است تحویل اداره کل راه‌وشهرسازی استان‌ها یا شهرهای جدید می‌دهد. خریدار نیز پس‌از مراجعه به این ادارات درخواست تکمیل فرم مربوط به استعلام شرایط 4گانه مسکن‌مهر را ارائه می‌کند تا سیستم نسبت به تایید یا عدم تایید شرایط اعلام‌نظر کند. ادارات زیرمجموعه وزارتخانه در شهرهای‌جدید یا استان‌ها نسبت به وضعیت بدهی فروشنده بابت اجاره عرصه (زمین 99ساله) و نیز وضعیت بدهی احتمالی او به دولت یا سازنده اعلام نظر می‌کنند.  بانک‌عامل اعطاکننده تسهیلات مسکن‌مهر نیز نسبت به تایید صدور دفترچه فروش اقساطی، عدم وجود بدهی معوق بابت اقساط ماهانه و نیز تسویه 10درصد از تسهیلات باقی‌مانده (در صورتی که خریدار، واجد شرایط 4گانه مسکن‌مهر نباشد)، اعلام نظر می‌کند. کلیه مراحل ذکر شده باید ظرف 4روز کاری انجام شود تا فرم مربوط به تایید نقل‌وانتقال صادر شود.
ماده3- فرآیند نقل‌وانتقال نیز به ترتیب زیر است: فروشنده همراه قرارداد اجاره عرصه و قرارداد پیش‌فروش اعیانی (صورت‌جلسه تحویل واحد زمانی که از دولت تحویل گرفته بود) به ادارات استانی تحویل می‌دهد.  ادارات کل پس از دریافت مدارک از خریداروفروشنده ابتدا قرارداد جدید اجاره عرصه را با خریدار به ترتیب زیر تنظیم و منعقد می‌کنند: چنانچه خریدار واجد شرایط مسکن‌مهر باشد، قرارداد اجاره عرصه با همان شکل قبل تنظیم می‌شود. چنانچه خریدار حائز شرایط نبود، اجاره‌بهای سال اول با مستاجرجدید پنج برابر اجاره‌بهای سال آخر قرارداد مستاجر قبلی تعیین می‌شود. مبلغ اجاره به حساب دولت واریز می‌شود و مستاجر جدید باید کلیه تعهدات قانونی در قبال دستگاه موجر را بپذیرد.
مشخصات خریدار در سامانه مسکن‌مهر ثبت و جایگزین فروشنده می‌شود و در صورتی که خریدار شرایط چهارگانه مسکن‌مهر را داشت، فرم جیم او قرمز می‌شود. بانک‌عامل مسکن‌مهر باید دفترچه فروش اقساطی را از فروشنده به خریدار منتقل کند.
تفاوت بازار رسمی معامله مسکن‌مهر با بازار غیررسمی سال‌های اخیر 
 در بازار رسمی و مطمئنی که از امروز به‌واسطه صدور مجوز معاملات ثانویه مسکن‌مهر، برای خرید و فروش آزاد این واحدها برپا می‌شود، ریسک معامله برای صاحبان مسکن‌مهر و خطر کلاهبرداری دلالانی که در لباس خریدار اقدام به خرید می‌کنند از بین می‌رود. طبق دستورالعمل ابلاغی، تعهدات بانکی صاحب اولی مسکن‌مهر از بابت پرداخت اقساط ماهانه وام به‌صورت قانونی و شفاف به خریدار منتقل می‌شود. بنابراین فروشنده پس‌از انجام معامله هیچ تعهدی به بانک‌مسکن ندارد و سفته‌ها و تضامین او عملا ابطال می‌شود طوری که در صورت نپرداختن اقساط از طرف خریدار جدید، هیچ پیگردی متوجه فروشنده نمی‌شود. از طرف دیگر، کسانی که این واحدها را خریداری می‌کنند نمی‌توانند دلال یا واسطه یا مشاوراملاکی باشند چون باید نزد ادارات وزارت راه‌وشهرسازی مراحلی را طی کنند که طبق آن تعهداتی برایشان ایجاد می‌شود که اگر قصد سکونت و استفاده مصرفی را نداشته باشند، عملا وارد این معامله نخواهند شد.