پول غیرتورمی برای مسکن مهر

 منع قانونی در استفاده مجدد از خط‌‌ اعتباری بانک‌مرکزی و همچنین مخالفت یکدست در دولت با ادامه وابستگی «مسکن‌مهر» به چشمه‌پولی کشور، سرانجام باعث صدور رای به «قطع کامل ارتباط بین خزانه بانک‌مرکزی و پیمانکاران مسکن‌مهر» شد. دولت‌یازدهم زودتر از اینها درصدد بود چشمه بانک‌مرکزی را – به نفع مهار تورم و جلوگیری از رشد نقدینگی- به روی مسکن‌مهر ببندد، اما چون در معرفی منبع جایگزین خط‌اعتباری، اختلاف‌نظرهایی بین عوامل مسکن‌مهر و سیستم‌بانکی وجود داشت، این امیدواری مطرح بود که برای تکمیل باقی‌مانده‌های مسکن‌مهر تزریق‌هایی از طرف بانک‌مرکزی صورت بگیرد.
با این حال، آخرین امید به این تزریق روز گذشته از بین رفت و با پیگیری‌هایی درباره جایگزین خط‌اعتباری انجام داد، مشخص شد: قرار است تکلیف تامین‌مالی پروژه‌های باقی‌مانده و تکمیل‌نشده در طرح مسکن‌مهر از روی دوش بانک‌مرکزی به منابع داخلی بانک‌های دولتی منتقل شود و در این مسیر وزارت راه‌وشهرسازی نیز از اعتبارات ریالی و دارایی‌های سرمایه‌ای خود همچون زمین، به تامین‌مالی مسکن‌مهر کمک‌‌ کند. 
ستاد اقتصادی دولت به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور یکشنبه شب تشکیل جلسه داد و موضوع «تشکیک نسبت به ادامه شارژ مسکن‌مهر با خط‌اعتباری بانک‌مرکزی» را تعیین تکلیف کرد. رئیس کل بانک‌مرکزی دیروز با تشریح کلیاتی از آنچه در دفتر اسحاق جهانگیری برای طرح مسکن‌مهر تصمیم‌گیری شده، اعلام کرد: «تنها موضوعی که پروژه‌های مسکن مهر را بلاتکلیف کرده بود شیوه تامین مالی آن بود که شب گذشته در جلسه هیات‌دولت این موضوع نیز تعیین تکلیف شد و به این نتیجه رسیدیم که تامین مالی به روش‌های سالم برای مسکن مهر انجام شود؛ بنابراین تعیین روش سالم در دستور کار شورای پول و اعتبار قرار گرفت و این روش سالم چیزی نیست، جز اینکه از پول پرقدرت بانک مرکزی استفاده نشود.» ولی‌ا... سیف که برای دومین‌بار طی چند روز گذشته از گره‌گشایی‌مالی در بخش مسکن خبر می‌دهد، همچون بار اول که از افزایش سقف وام خرید مسکن بدون اعلام مبلغ جدید وام گفته بود، این‌بار نیز جزئیات مسیر سالم تامین‌مالی مسکن‌مهر را باز نکرده است. اما پیگیری‌ها درباره توافقاتی که در جلسه یک‌شنبه شب ستاد اقتصادی دولت برای مسکن‌مهر انجام شد، نشان می‌دهد: تعدادی از بانک‌های دولتی و تجاری کشور موظف خواهند شد جای‌خالی خط‌اعتباری بانک‌مرکزی را در این طرح پرکنند.
پایان چاپ پول
 در طرح مسکن‌‌مهر تاکنون 41 هزار میلیارد تومان پول‌نقد از محل خزانه‌ بانک‌مرکزی توسط بانک‌مسکن به پروژه‌های مسکن‌مهر تزریق شده و 7 هزار میلیارد تومان دیگر طبق قرارداد بانک‌مسکن با پیمانکاران مسکن‌مهر ظرف ماه‌های آتی پرداخت می‌شود.
بانک‌مرکزی در اصل، طبق مصوبه دولت قبل تعهد اختصاص 50 هزار میلیارد تومان خط‌اعتباری به مسکن‌مهر را دارد، اما ظاهرا 2 هزار میلیارد تومان از آن را با هدف جلوگیری از دامن‌زدن به تورم بیشتر، حاضر نیست بپردازد. از طرفی بررسی‌هایی که در وزارت راه‌وشهرسازی انجام شده، نشان می‌دهد: برای تکمیل ساختمان‌های ناتمام مسکن‌مهر و همچنین احداث همه‌نوع خدمات روبنایی و شهری در محله‌های مسکن‌مهر بین 14 تا 15 هزار میلیارد تومان دیگر - اضافه‌ بر 48 هزار میلیارد تومان - منابع و اعتبار لازم است.
حسین عبده‌تبریزی مشاور مالی وزیر راه‌وشهرسازی در این باره اعلام کرد: با توافق اخیر در دولت و بانک‌مرکزی بنا شده بخشی از این 15 هزار میلیارد تومان یعنی بین 6 تا 7 هزار میلیارد توسط بانک‌ها و از منابع داخلی آنها تامین شود و بخشی هم از اعتبارات وزارتخانه و زمین‌های در اختیار کمک گرفته شود.
تجربه تلخ حساب روی بانک‌ها 
  سال86 زمانی که تبصره6 بودجه86 مسکن‌مهر را به دولت تکلیف کرد، 6 بانک دولتی موظف شدند هر کدام حدود 250 میلیاردتومان برای ساخت 5/1 میلیون واحدمسکونی، از محل منابع‌ داخلی‌شان تسهیلات پرداخت کنند، اما بی‌میلی و عدم‌ همکاری آنها دولت را به تعریف 1500 میلیارد تومان خط‌اعتباری در بانک‌مرکزی مجاب کرد که این خط تا امروز 10بار شارژ شده و 33برابر افزایش پیدا کرده است. به این ترتیب، لازم است ستاد اقتصادی دولت، بانک‌مرکزی و وزارت راه‌وشهرسازی برای جلوگیری از تجربه تلخ بازکردن حساب روی بانک‌ها، ضمانت قوی برای این همکاری تعریف کنند.