حذف عوارض‌متفرقه از ساخت‌وساز

فاکتور نچسب و بیگانه‌ای که از ابتدای سال92 در برگه صدور پروانه‌ساختمانی ساخت‌وسازهای مسکونی در تهران اضافه شده بود و در این مدت هزینه‌ای حداقل دو برابر نرخ عوارض‌تراکم را به سازنده‌ها تحمیل می‌کرد، به دلیل مغایرت با مقررات ملاک‌عمل ساخت در برخی مناطق تهران، با تاکید شهردار تهران و دستور معاون او حذف شد.
 21 فروردین امسال با اطلاع از اقدام تازه شهرداری در افزایش یک بند جدید تحت عنوان «عوارض‌متفرقه» به انواع اقلام هزینه‌ای در پروانه‌ساختمانی، از شروع اخذ نوع جدیدی از عوارض ساخت علاوه بر عوارض‌تراکم، خبر داد.
 «عوارض‌متفرقه» تقریبا بدون اطلاع‌رسانی قبلی توسط مدیریت‌شهری، به صورت ناگهانی به پروانه‌‌های ساختمانی راه پیدا کرد، طوری که بزرگی 2 تا 5 برابری هزینه این عوارض در مقایسه با نوع معمول عوارضی که بسازوبفروش‌ها تحت عنوان «تراکم» به شهرداری پرداخت می‌کنند، باعث پرس‌وجو از طرف متقاضیان پروانه از مسوولان شهرداری شد، اما پاسخ مبهم به علت تعریف عوارض‌متفرقه در جدول هزینه‌های صدور پروانه در روزهای اول، نارضایتی از گرانی مجوز ساخت‌وساز را بالا برد ولی یک ماه بعد، به صورت رسمی اعلام شد، «عوارض‌متفرقه طبق ضوابط طرح جامع و طرح تفصیلی جدید تهران تعرفه‌ای است که از مالکانی که ملک‌شان دچار ارزش‌افزوده ناشی از تسهیلات طرح‌تفصیلی شده، دریافت می‌شود».
 هر چند در طول 6 ماه اخیر، عوارض‌متفرقه از غالب ساخت‌وسازها اخذ شد اما مغایرت اساسی بین این عوارض و قانونی که به صراحت ساخت‌‌وساز در «بافت‌فرسوده» را مشمول 100 درصد معافیت در پرداخت هر نوع عوارض ساخت عنوان می‌کند، سرانجام باعث شد معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران با ابلاغ یک بخشنامه به مناطق 22گانه، بافت‌فرسوده را از پرداخت عوارض‌متفرقه معاف کند.
 علیرضا جاوید معاون شهرسازی‌ومعماری شهرداری روز گذشته  اعلام کرد: با تاکید شهردار تهران مبنی بر «خودداری شهرداری در منفعت اقتصادی از بافت‌فرسوده»، این معاونت بخشنامه‌ای را خطاب به مناطق 22گانه صادر کرد و در آن به شهرداران مناطق ابلاغ کرد، اخذ «عوارض‌متفرقه» را برای آن دسته از پروانه‌های ساختمانی که برای نوسازی املاک موجود در بافت‌فرسوده صادر می‌کنند، لغو کنند.

 جاوید با تاکید براینکه در حال‌حاضر طبق بخشنامه شماره 1-5358/80 معاونت شهرسازی، کلیه املاکی که در سایت استعلام طرح تفصیلی، جزو نقشه بافت‌فرسوده تهران هستند، مشمول معافیت در پرداخت عوارض‌متفرقه قرار دارند، افزود: برای سایر ساخت‌وسازهای خارج از بافت‌فرسوده، مطابق ضوابط طرح جامع و تفصیلی جدید، در صورتی که دچار ارزش‌افزوده ناشی از اجرای طرح شده باشند، این تعرفه – عوارض‌متفرقه- دریافت خواهد شد.
  بخشنامه جدید ابلاغی از طرف معاونت شهرسازی شهرداری تهران همراستا و مستند به مصوبه‌ای است که سال88 در شورای‌شهر برای تشویق سرمایه‌گذاری در بافت‌فرسوده، تصویب شد.
 طبق مصوبه شورای‌شهر تهران، ساخت‌وساز و نوسازی در بافت‌فرسوده مناطق 7 تا 20 شهر تهران مشمول 100 درصد معافیت در پرداخت هرگونه عوارض ساخت است و در بافت‌فرسوده مناطق یک تا 6 و 21 و 22 نیز باید شهرداری 80 درصد عوارض را تخفیف دهد.
 این در حالی است که طی ماه‌های اخیر، اگر چه شهرداری در بافت‌فرسوده، عوارض ساخت را 100 درصد تخفیف می‌داد اما در مقابل، عوارض‌متفرقه را که مبلغ آن گاهی تا دو برابر و بیشتر از کل مبلغ تخفیف داده شده بود، از سازنده‌ها دریافت می‌‌کرد.
 روال ماه‌های اخیر، اما از نیمه مردادماه امسال که بخشنامه جدید معاونت شهرسازی، ابلاغ شد، پایان یافت و طریقه اخذ عوارض ساخت از بافت‌فرسوده، به روال قبل خود برگشت.
 جاوید معاون شهردار تهران درباره ماهیت عوارض‌متفرقه  گفت: در نتیجه اجرای طرح تفصیلی برای برخی از املاک شهر ارزش کاهنده و برای برخی دیگر ارزش فزاینده ایجاد می‌شود.
 وی افزود: اگر بخشی از این ارزش فزاینده یا کاهنده مدیریت نشود و در خدمت توسعه زیرساخت‌های شهر قرار نگیرد، به نوعی در ذهن‌ها این مفهوم متبادر می‌شود که ممکن است رانتی برای برخی افراد ناشی از اجرای این طرح ایجاد شود. جاوید گفت: طبیعتا طرح جامع و طرح تفصیلی به این نکته دقت کرده و در سند طرح تفصیلی ذکر شده است که بخشی از ارزش فزاینده ناشی از مطلوبیت‌های اجرای طرح تفصیلی جدید باید توسط شهرداری تهران اخذ و صرف توسعه شهر شود.
 معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران در ادامه گفت: املاکی وجود دارد که کاربری خدماتی داشته و الان تبدیل به تجاری شده یا تبدیل به مسکونی شده است، طبیعتا طبق مصوبه طرح جامع و تفصیلی و ضوابط طرح تفصیلی بخشی از ارزش بهینه و ارزش فزاینده ایجاد شده برای مالک را مدیریت شهری و شهرداری موظف است اخذ کند تا حدالمقدور از ایجاد رانت اجتناب شود.
 جاوید تصریح کرد: عوارض‌متفرقه فقط از املاکی که مشمول هستند دریافت می‌شود. ضمن اینکه معافیت مربوط به بافت‌فرسوده از تاریخ ابلاغ بخشنامه و دستورالعمل یعنی از 15 مردادماه امسال، لازم‌الاجرا شده است.