اخبار مسکن و صنعت ساختمانچهار شنبه - 22 مرداد 1404
عملکرد طرحی که در قالب آن «دولت تامین مسکن دهک‌های کم‌درآمد را برعهده گرفته است» نشان می‌دهد هم‌اکنون ساخت بیش از یک میلیون و 800 هزار واحدمسکونی ارزان‌قیمت در شهرهای کشور - به عنوان برنامه سال‌های 89 و90- توسط وزارت راه‌وشهرسازی در دست اجراست
29 - مرداد
عملکرد برنامه ساخت و تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد که در قالب «مسکن‌مهر» با حضور مستقیم وزارت راه‌وشهرسازی و پشتیبانی کامل بانک‌مرکزی در دست اجرا قرار دارد، نشان می‌دهد دولت تاکنون رقمی معادل 30 هزار میلیارد تومان در این راه هزینه کرده است، طوری که معادل 15 هزار میلیارد تومان، زمین رایگان در اختیار متقاضیان مسکن قرار داده و اندکی بیش از 15 هزار میلیارد تومان نیز تسهیلات بانکی برای ساختوساز روی این زمین‌ها، پرداخت شده است.
طرح مسکن‌مهر با فراز و نشیب‌های فراوانی که از نیمه سال86 تاکنون تجربه کرده، در حال حاضر در کل کشور در وضعیت «مطلوبیت‌نسبی» قرار دارد و اگر چه در برخی شهرهای بزرگ، پیشرفت طرح به حدی که منجر به تکمیل و عرضه واحدها شود، نرسیده اما در اغلب استان‌ها بیش از نیمی از این واحدها به آستانه بهره‌برداری نزدیک شده‌اند. طبق آخرین اطلاعات موجود، از یک میلیون و 800 هزار واحدمسکونی که دولت در برنامه، ساخت آنها را تضمین کرده است، حدود 150 هزار واحد تحویل متقاضیان شده و نزدیک به 300 هزار واحد مسکونی نیز مراحل نهایی ساخت را می‌گذراند، همچنین 600 هزار واحد مسکونی به زودی در نوبت افتتاح قرار می‌گیرد.آمارهای رسمی در کارنامه دولتی ساخت مسکن حاکی است: سرعت ساختوساز واحدهایی که انبوه‌سازان به سفارش دولت مشغول احداث آن هستند، نسبت به دو سال گذشته افزایش پیدا کرده، اما هنوز تا مسکونی‌شدن این واحدها به دلیل سرعت پایین خدمات‌رسانی و تامین رفاه سکونتی در مجاورت آنها، فاصله زمانی وجود دارد.
ارزش زمین‌های مسکن‌مهر
برابر گزارش موجود در سازمان ملی زمین و مسکن، تاکنون 18700 هکتار زمین با کاربری مسکونی توسط دولت به صورت رایگان در اختیار ساخت‌وسازهای مسکن‌مهر قرار گرفته، به این صورت که با واگذاری این زمین‌ها به انبوه‌سازان، در زمان تحویل واحد به متقاضی، مالکیت زمین در اختیار دولت باقی می‌ماند، اما ساکنان موظف می‌شوند به مدت 99سال اجاره‌بهای زمین را به دولت پرداخت کنند. از کل زمین‌های 99ساله، 16 هزار هکتار از ابتدا به دولت تعلق داشته و 2700 هکتار نیز در جریان احداث مسکن‌مهر به علت کمبود زمین دولتی، توسط دولت از بخش خصوصی خریداری شد و به زمین رایگان تبدیل گردید که در مجموع 18700 هکتار زمین به ارزش کل 15 هزار میلیارد تومان به شکل رایگان برای ساخت مسکن از سوی دولت اختصاص داده شده است.
به این ترتیب هر متر مربع از زمین‌هایی که برای ساخت مسکن گروه‌های کم‌درآمد –مسکن‌مهر- اختصاص داده شده، 80 هزار تومان برای دولت هزینه داشته است. همچنین با توجه به مساحت زمین‌های 99ساله واگذار شده و تعداد واحدهایی که روی این زمین‌ها در دست احداث است، برای هر واحد مسکونی حدود 100 متر مربع زمین رایگان در نظر گرفته شده است.
شرط تبدیل زمین به 99ساله
این در حالی است که در داخل کلانشهرهای کشور – مناطق ممنوعه برای واگذاری زمین 99ساله- قیمت زمین با کاربری مسکونی حداقل 5 برابر ارزش زمین‌هایی است که برای مسکن‌مهر اختصاص یافته است.
رییس سازمان ملی زمین و مسکن درباره نحوه انتخاب و تبدیل زمین‌های دولتی به زمین 99 ساله و اختصاص آن به ساخت مسکن به «دنیای‌اقتصاد» گفت: از ابتدای طرح مسکن‌مهر در دولت مقرر شده بود «ارزش یک متر مربع از اراضی که به مسکن‌مهر اختصاص می‌یابند نباید از یک سوم هزینه تمام شده مسکن تجاوز کند.» هدف دولت از این مرزبندی این بود که مبادا بالا بودن قیمت زمین، رسالت اصلی واگذاری زمین به صورت اجاره 99 ساله برای تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد را با مشکل جدی روبه‌رو کند.احمد اصغری مهرآبادی افزود: گروه هدف در واگذاری زمین‌های 99ساله یا همان طرح مسکن‌مهر، اقشار کم‌درآمد هستند و برای پایین آوردن قیمت تمام‌شده ساخت واحدهای مسکونی‌مهر، قیمت زمین را از پروسه دریافت هزینه‌ها از متقاضیان حذف کردیم و فقط اجاره‌بهای زمین برعهده آنها قرار داده شده است.
چرا بافت‌فرسوده انتخاب نشد؟
رییس سازمان ملی زمین‌و‌مسکن همچنین در پاسخ به پرسش «دنیای‌اقتصاد» مبنی بر اینکه «چرا بافت‌فرسوده برای زمین‌های مسکن‌مهر اختصاص پیدا نکرده تا این واحدها در داخل کلانشهرها به جای شهرهای اطراف ساخته شوند؟» گفت: بافت‌های فرسوده در اصطلاح شهرسازی، بافت‌ریزدانه است به این معنی که واحدهای مسکونی موجود در این مناطق عمدتا به لحاظ زیربنا و قطعات زمین، کوچک هستند. لذا حضور دولت جهت خرید این واحدها قطعا به افزایش قیمت این واحدها منجر می‌شود که با هدف اصلی واگذاری زمین به صورت اجاره 99ساله مغایرت دارد، به همین لحاظ است که راهکار اصلی در عمران و بهسازی بافت‌های فرسوده، جلب مشارکت‌های مردمی و تقویت فرهنگ تجمیع قطعات و استفاده حداکثری از اراضی است، به این ترتیب بهره‌گیری از بافت‌های فرسوده می‌تواند به عنوان راهکاری مستقل برای تامین مسکن جامعه در نظر گرفته شود. مهرآبادی تصریح کرد: با وجود مشکلاتی که در بافت‌های فرسوده وجود دارد به نظر می‌رسد بهره‌گیری از راهکارهای دیگری همچون طرح «خود‌مالکین» می‌تواند با استقبال بسیار مطلوبی که در طول اجرای این طرح به عمل آمده، برای نوسازی بافت‌های فرسوده مورد استفاده قرار بگیرد.
آمار پیشرفت از زبان معاون وزیر
معاون وزیر راه‌وشهرسازی در ادامه گفت: برای ساختوساز اراضی اختصاص داده شده به طرح مسکن‌مهر تا اوایل خرداد سال جاری، قرارداد احداث 45/1 میلیون مسکونی منعقد شده که کلیه متقاضیان این طرح را پوشش می‌دهد. برای 3/1 میلیون واحد نیز پروانه‌ساختمانی صادر شده، 18/1 میلیون واحد در مرحله پی‌سازی و 500 هزار واحدمسکونی نیز در مرحله سفت‌کاری قرار دارند که در مجموع 280 هزار واحدمسکونی در کل کشور به اتمام عملیات ساختمانی رسیده‌اند. وی افزود: در اجرای طرح مسکن‌مهر تاکنون بیش از 18700 هکتار زمین با ارزش ریالی حدود 15000 میلیارد تومان اختصاص داده شده که تقریبا 16000 هکتار آن با ارزش حدودی 12000 میلیارد تومان از اراضی دولتی و بیش از2700 هکتار آن با ارزش ریالی حدود 3000 میلیارد تومان مربوط به اراضی بخش‌خصوصی یا طرح خود‌مالکین است.
