بازار ملک دبی در معرض تهدید

موضوع «تحریم ایران» به نگرانی جدی صاحبان املاک امارات تبدیل شده است تا جایی که در رسانه‌های مکتوب این کشور این روزها خبرهای متعددی درباره لرزش در یکی از ستون‌های اصلی بازار مسکن دبی که سرمایه‌گذاران ایرانی پایه‌گذار آن بوده‌اند، منتشر می‌شود.
اداره املاک دبی که منبع رسمی اعلام تحولات در بازار مسکن این منطقه محسوب می‌شود، شایعه خروج سرمایه‌های ایرانی‌ از این بازار را با انتشار یک گزارش مقایسه‌ای تایید کرده است.
گزارش این اداره دولتی نشان می‌دهد: میزان سرمایه‌هایی که طی نیمه‌اول سال جاری میلادی توسط گروه‌های ایرانی برای خرید ملک وارد دبی شده 25 درصد نسبت به سال قبل کاهش پیدا کرده است که این افت سرمایه‌گذاری چنانچه با درنظر گرفتن «نوسانات نرخ ارز طی یکسال اخیر و همچنین رشد قیمت ملک در دبی طی همین مدت» محاسبه شود، نرخ آن از 50 درصد هم عبور خواهد کرد.
ایران در رده‌بندی سال گذشته ورود سرمایه‌‌های خارجی به دبی، مقام پنجم بیشترین سرمایه‌‌گذاری را به خود اختصاص داده بود اما این رتبه از ژانویه 2012 مسیر نزول را در پیش گرفته است.
آژانس‌های بزرگ املاک در امارات می‌گویند: سرمایه‌دارهای ایرانی مدتی است از بازار خرید خانه‌های دوم و سوم در دبی خارج شده‌اند و پیش‌خرید یا مشارکت در ساخت برج‌های مسکونی در این جزیره را نیز به حالت تعلیق درآورده‌اند. آنطور که کارشناسان و دلالان مسکن دبی تحلیل می‌کنند، سرمایه‌های ایرانی در سال‌های گذشته به قدری بازار املاک این جزیره عربی را تحت‌تاثیر قرار داده که حالا با کاهش این وزنه احتمال دارد شبیه رکودی که سال 2009 به واسطه بحران مسکن آمریکا در دبی به وجود آمد، دوباره و این بار تحت‌تاثیر تحولات ایران، تکرار شود.
همزمان با کاهش میل طرف‌های ایرانی به سرمایه‌گذاری در دبی، لیست تازه‌ای از قیمت فروش واحدهای مسکونی در برج‌ الخلیفه
– بلندترین برج دنیا در دبی- منتشر شده که نشان می‌دهد ارزش این برج نسبت به دو سال پیش که تازه افتتاح شده بود، 70 درصد کاهش پیدا کرده است. آیا سقوط قیمتی در جذاب‌ترین برج دبی ارتباطی با قهر سرمایه‌گذاران ایرانی از این منطقه دارد؟
در شش ماه نخست سال جاری میلادی، اثری که تحریم‌ها بر ایرانی‌های فعال در بازار املاک دبی وارد کرده، سرمایه‌گذاری آنها در این بازار را نسبت به دوره مشابه سال قبل تقریبا 25 در‌صد کاهش داده و به 5/1 میلیارد درهم (3/408 میلیون دلار آمریکا) رسانده است. داده‌های اداره املاک دبی نشان می‌دهد که در شش ماه نخست پارسال یک هزار و 36 نفر ایرانی آپارتمان‌ها و ویلا‌های این بازار را سر ضرب برده‌اند و به این ترتیب خریداران ایرانی در میان کشور‌های مختلف، رتبه پنجم گروه بزرگ سرمایه‌گذار در بازار املاک دبی را به خود اختصاص داده‌اند. اما افراد آشنا با این بازار می‌گویند که اگر تحریم‌های غرب نبود، سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها احتمالا از این بیشتر می‌شد. حسین حقیقی، تاجر ایرانی ساکن دبی که ویلایی در اسپرینگز دارد، می‌گوید که سرمایه‌گذاران ایرانی برای دریافت وام مسکن از بانک‌های حاضر در امارات یا برای پرداخت بیعانه ملک با مشکل روبه‌رو شده‌اند. به گفته او، «ایرانی‌ها نمی‌توانند پول‌شان را اینجا بیاورند و به همین خاطر سرمایه‌گذاری در این بازار روز به روز سخت‌تر می‌شود.» سال‌ها است که ایرانی‌ها به خاطر نزدیکی کشور‌شان به امارات و روابط تجاری نزدیکی که از قدیم با آن داشته‌‌اند، یکی از ستون‌های سرمایه‌گذاری در بازار ملک دبی بوده‌اند. این اشتها به سرمایه‌گذاری هم از نزدیک به 600 هزار ایرانی ساکن امارات و هم از ایرانی‌های پولداری که در کشور خودشان زندگی می‌کنند، ریشه می‌گرفته است. اما در چند ماه اخیر تحریم‌های آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل، بانک‌های حاضر در امارات را برای کاهش روابط‌شان با ایران زیر فشار گذاشته است. علاوه بر آن، سویفت -بزرگ‌ترین نظام پرداخت الکترونیکی دنیا- نیز در ماه مارس، ارتباط بانک‌های ایرانی را با شبکه‌اش قطع کرد. بار تحریم‌ها بر اقتصاد تجاری ایران و امارات نیز فشار آورده‌ است. هنگامی که این مقاله در دبی تهیه شده، ارزش یک دلار آمریکا به 1929تومان رسیده بود، در حالی که این رقم در نوامبر گذشته 1320 تومان بود. تام بانکر، مشاور فروش بنگاه املاک بتر هومز می‌گوید: «در چند ماه گذشته، تحریم‌ها آهسته آهسته اثر‌گذار شده‌اند و آن دسته از ایرانی‌های پولدار که نزدیک به نصف ثروت‌شان را به امارات منتقل می‌کردند حالا از این بازار خرید نمی‌کنند.» بنگاه‌های املاک دبی می‌گویند که کاهش خرید ایرانی‌ها برخلاف دوره منتهی به ژانویه است که بسیاری از آنها طغیان فعالیت ایرانی‌هایی را که در پی جایی امن برای سرمایه‌گذاری بودند، گزارش می‌کردند. بنگاه‌ها آن روز‌ها می‌گفتند که سرمایه‌گذاران ایرانی معمولا به دنبال خرید خانه دوم یا سوم هستند. اما مایلز بوش، از مدیران یکی از بنگاه‌های متخصص در حوزه خانه‌های لوکس می‌گوید که «این روند هم‌اکنون کاملا کند شده است. به نظر می‌رسید که ایرانی‌ها اندک‌اندک به این بازار می‌آیند و حالا ورود‌شان متوقف شده است.»
برج‌الخلیفه
پیش‌بینی‌هایی که در زمان افتتاح بلندترین برج مسکونی‌- تجاری دنیا، درباره این برج شد رفته‌رفته دارد محقق می‌شود. سایت فوربس نزدیک به دو سال پیش گزارش داده بود که برج‌الخلیفه، مرتفع‌ترین آسمانخراش دنیا چندان تاثیری بر بازار املاک دبی نخواهد داشت. مدافعان ساخت این برج امیدوار بودند که بزرگی و شکوهش، بحران بدهی این شیخ‌نشین حاشیه خلیج فارس را از یاد سهامداران ببرد. اما منتقدین هشدار می‌دادند که این آسمانخراش به یک ناکامی مالی چشم‌خراش بدل خواهد شد. فوربس همان موقع هشدار داده بود که بعید است این سازه غول‌آسا اقتصاد این منطقه را در بلند‌مدت تحت تاثیر قرار دهد، چرا که مشکلات اقتصادی دبی بزرگ‌تر از احیای یک محله بود. آن موقع فوربس گزارش داده بود که قیمت آپارتمان‌های این برج از سال 2008 تا 2010 تقریبا نصف شده است. سعود مسعود، تحلیل‌گر ارشد بازار املاک دبی پیش‌بینی کرده بود که قیمت املاک از آن پس باز هم کاهش خواهد یافت. سرمایه‌گذاران بزرگ بازار املاک همچون انستار کاپیتال که دفترش در لندن واقع است، سقوط مالی را پیش‌بینی می‌کردند و از دبی می‌گریختند و با این حال، شرکت سازنده برج و دولت محلی دبی بورس‌باز‌ها را به سرمایه‌گذاری در برج تشویق می‌کردند. سازندگان برج می‌گفتند که تنها هدف این پروژه، ارتفاع برج نیست؛ می‌گفتند کیفیت برج هم طوری است که آن را به ساختمانی واقعا نمونه و نمادین بدل می‌کند. افزون بر اینها ساخت پنجاه برج مسکونی همراه با بزرگ‌ترین لنگر‌گاه تفریحی، بزرگ‌ترین بازار و بزرگ‌ترین آبشار دنیا هم پیش‌بینی شده بود، اما فوربس هشدار می‌داد که اینها هیچکدام تاثیری مثبت یا منفی بر اقتصاد منطقه نخواهند داشت. شاید قیمت واحد‌های مختلف عمارت مشهور برج‌الخلیفه در چند سال اخیر فروکش کرده باشد، اما گروهی از سرمایه‌گذاران هستند که واحد‌های این برج را در مقادیر زیاد سر ضرب می‌خرند. طبق گزارش سایت
Arabian Business ایرانی‌ها در شش ماه گذشته واحد‌هایی مسکونی و تجاری به ارزش 128 میلیون دلار در این مرتفع‌ترین ساختمان دنیا خریده‌اند و به این طریق بعد از هندی‌ها به دومین گروه بزرگ خریداران این برج در نیمه اول سال جاری میلادی بدل شده‌اند. بر پایه داده‌های جدید اداره املاک دبی، بریتانیایی‌ها، شهروندان خود امارات و پاکستانی‌ها در سه رده بعد قرار گرفته‌اند. با تشدید تحریم‌های غرب علیه ایران، انجام معاملات سخت‌تر شده و ایرانی‌ها که نمی‌توانند از اعتبارات بانکی استفاده کنند، مجبور شده‌اند همه مبلغ معاملات را به شکل نقدی پرداخت کنند. در شش ماه نخست سال جاری میلادی، 358 ایرانی واحد‌هایی را در برج‌الخلیفه خریده‌اند. وال‌استریت ژورنال در ماه جولای گزارش کرده بود که قیمت‌ها در این برج که در سال 2010 با کلی سروصدا و معرکه‌گیری افتتاح شد، در حداکثر مقدار خود به 2450 دلار به ازای هر فوت مربع رسیده بود و حالا تقریبا به 721 دلار در هر فوت مربع رسیده است.