ساخت‌وساز به نقطه سقوط رسید

جدیدترین گزارش بانک مرکزی از حوزه ساختمان و مسکن نشان می‌دهد در نیمه اول امسال، ساخت‌وساز در شهرهای بزرگ 7درصد و در کلیه مناطق شهری کشور 1/0درصد افت کرده است. کارنامه نیمسال اول ساختمان‌سازی در تهران نیز تعریف چندانی ندارد.
در تهران ساخت‌وساز در 6 ماه اول امسال فقط 7/3درصد رشد کرده است. این در حالی است که پارسال همین موقع شاهد انتشار گزارش رونق ساخت‌وساز در نیمه اول سال 86 بودیم، اما امسال آمارهای رسمی از رکود ساخت‌وساز در نیمه اول سال 87 حکایت می‌کند. با این اوصاف آیا سناریوی «نوسان شدید قیمت مسکن» عینا برای حوزه ساخت‌وساز به جریان افتاده است؟ ( قیمت مسکن پارسال به اوج رسید امسال رو به کاهش است)گزارش مقدماتی بانک مرکزی از تعداد پروانه‌های ساختمانی صادره توسط شهرداری‌های سراسر کشور حاکی است، در شش ماه اول سال جاری 13هزار و 200 فقره پروانه در تهران صادر شده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 7/3درصد رشد کرده است. این در حالی است که در نیمه اول سال 86 که سال رونق ساخت‌ مسکن در کشور بود، تعداد پروانه‌های ساختمانی صادره در تهران نسبت به مدت مشابه در سال 85 با رشدی معادل 4/83درصد همراه بوده است.
در شهرهای بزرگ حجم صدور پروانه‌های ساختمانی در نیمه اول سال جاری 6/6درصد کاهش یافت. در حالی که در نیمه اول 86 این شاخص در شهرهای بزرگ 59درصد رشد کرده بود. در کلیه مناطق شهری در نیمه اول سال 85 تعداد 73هزار و 585 فقره پروانه ساختمانی، نیمه اول 86 تعداد 100هزارو 144 فقره پروانه و در نیمه اول امسال تعداد 100هزارو 11 فقره پروانه ساختمانی صادر شده است. این ارقام نشان می‌دهد نرخ رشد ساخت و ساز از 36درصد در سال 86 به 1/0 درصد در سال 87 نزول کرده است.
با توجه به همه آنچه بانک مرکزی در جدیدترین گزارش خود از اوضاع ساخت و ساز در کشور تصویر کرده، آیا باز هم می‌توان گفت رکود بازار مسکن به حوزه ساخت نرسیده است؟
بهتر است اعلام‌کنندگان «رشد 25درصدی صدور پروانه ساختمانی در نیمه اول امسال!» که البته علاقه‌ای هم به خواندن گزارش واقعی بانک مرکزی ندارند پاسخ دهند چرا واقعیت برخلاف انتظار آن‌ها رقم خورده است. اگر شرایط بازار ساخت‌وساز بخواهد مطابق حال و روز بازار مسکن حرکت کند، در سال‌های آینده با کاهش چشمگیر عرضه روبه‌رو خواهیم شد. کارشناسان حوزه مسکن در بیان دلایل افت حجم ساخت‌وساز در نیمه اول امسال به دو موضوع اشاره می‌کنند. اعمال محدودیت در بانک‌ها برای اعطای تسهیلات و کاهش ناگهانی تقاضا برای خرید مسکن که پس از افزایش 80درصدی قیمت مسکن در سال 86 پدید آمد موجب شد سرمایه‌ و انگیزه سازندگان افت کند و حالا بسیاری از کسانی که واحدهای مسکونی ساخته شده توسط آنها ماه‌ها است بدون مشتری خالی مانده مجبور به اجاره آن‌ها در بازار شده‌اند.
دولت اقدام اساسی کند
اما رییس کمیسیون عمران مجلس با بیان این که هم‌اکنون بخش مسکن در رکود به‌سر می‌برد، گفت: دولت باید برای ایجاد تعادل در بخش مسکن اقدام اساسی انجام دهد.
علی‌اکبر آقایی تصریح کرد: با توجه به اینکه 97درصد سرمایه‌گذاران در بخش مسکن از طریق بخش خصوصی انجام می‌شود، اجرای قانون تولید و عرضه مسکن برای تشویق انبوه‌سازان گامی موثر در جهت حل کمبود مسکن است.
نماینده مردم سلماس در خانه ملت در گفت‌و‌گو با خبرگزاری مهر ادامه داد: می‌‌‌‌توان با همپایه‌‌کردن میزان عرضه و تقاضا قیمت مسکن را بازهم کاهش داد، اما اگر به فکر تامین نیاز‌‌‌های کشور به مسکن و افزایش تولید مسکن نباشیم، در سال‌‌‌های آینده قیمت مسکن به صورت پلکانی و جهشی افزایش خواهد یافت. وی با بیان اینکه عوامل رکود مسکن را باید در رکود اقتصادی جست‌و‌جو کرد، توضیح داد: مسکن اولین بخشی است که وارد رکود می‌‌‌‌شود و آخرین بخشی هم هست که از رکود خارج می‌‌‌‌شود‌‌. علاوه بر این، 400 نوع شغل به بخش مسکن وابستگی دارد؛ به همین دلیل باید برای رونق اقتصاد، به مسکن توجه وی‍ژه داشت‌‌.
رییس کمیسیون عمران گفت : اگر بخش مسکن فعال شود، اشتغال هم افزایش می‌‌‌‌یابد؛ در غیر این صورت شاهد افزایش بیکاری، تورم و نارسایی‌‌‌‌‌های اقتصادی خواهیم بود.
رکودی نیست
درحالی‌که گزارش بانک مرکزی و تحلیل رییس کمیسیون عمران مجلس جملگی بر رکود و کاهش حجم ساخت‌و‌ساز طی چند ماه گذشته دلالت دارد، مدیرکل اقتصاد مسکن وزارت مسکن هنوز رکود را در عرصه ساخت‌و‌ساز مشاهده نکرده است. محمود جهانی با بیان اینکه رکود بازار مسکن موجب کاهش ساخت‌وساز نشده گفت: ورود مسکن‌های مهر به مرحله ساخت موجب خواهد شد تا دو سال دیگر روند ساخت‌وساز افت نکند. جهانی  در پاسخ به اینکه رکود حاکم بر بازار مسکن موجب کاهش ساخت و ساز شده است، افزود: ساخت‌وساز و صدور پروانه ساختمانی 15‌درصد نسبت به شش ماه سال گذشته رشد داشته است، اما به هر حال هر چه به ماه‌های انتهای سال نزدیک‌ می‌شویم نرخ رشد ساخت‌وساز کاهش می‌یابد.
وی اظهار داشت: در قالب مسکن مهر به ازای ساخت یک میلیون و 300‌هزار واحد مسکونی زمین واگذار شده است که به تدریج وارد مرحله ساخت خواهند شد.
جهانی تاکید کرد: آمارهای ساخت و ساز نشان می‌دهد که طی پارسال و امسال وضعیت قابل‌قبولی داشته است به‌طوری که در فروردین ماه سال جاری ساخت‌وساز 40‌درصد نسبت به فروردین ماه سال 86 رشد داشته است.
مدیرکل برنامه‌ریزی اقتصادی مسکن وزارت مسکن و شهرسازی گفت: میزان ساخت‌و‌ساز در تهران در پنج ماه اول سال جاری 12‌درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است. این در حالی است که بانک مرکزی در 6ماه اول سال جاری رشد 7/3درصدی را برای ساخت‌و‌ساز در تهران گزارش کرده است!