اخبار مسکن و صنعت ساختمانشنبه - 15 اردیبهشت 1403
در کلیه مناطق شهری کشور صدور پروانه ساختمانی در پاییز سال گذشته 33درصد افت کرد که این رشد منفی از سال 83 تاکنون بی‌سابقه بوده است. این شاخص در سال83 افت 9 درصدی، در سال 84 افت 5درصدی و در سال‌های 85 و 86 نیز به ترتیب رشد 15 و 38 درصدی داشته است
31 - خرداد
آمارهای قابل استناد بانک مرکزی درباره تغییرات شاخص‌های مربوط به بخش ساختمان، از ثبت رکورد رکود ساخت و ساز در کشور طی 9 ماه اول سال 87 حکایت دارد. در این مدت اکثر شاخص‌های حوزه ساختمان به لحاظ نرخ رشد، ارقام منفی یا نزدیک به صفر را به خود اختصاص دادند.
رکودی که پارسال در ساخت و ساز پدید آمد در طول پنج سال گذشته بی‌سابقه بوده است. سال گذشته به موازات کاهش قیمت مسکن، سرمایه‌گذاران ساختمانی نیز در روند فعالیت‌های خود تجدیدنظر کردند و برای جلوگیری از ورشکستگی احتمالی ساختمان‌سازی را به تعویق انداختند.
در کلیه مناطق شهری کشور صدور پروانه ساختمانی در پاییز سال گذشته 33درصد افت کرد که این رشد منفی از سال 83 تاکنون بی‌سابقه بوده است.
این شاخص در سال83 افت 9 درصدی، در سال 84 افت 5درصدی و در سال‌های 85 و 86 نیز به ترتیب رشد 15 و 38 درصدی داشته است.
در تهران بزرگ نیز تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده طی مدت مذکور 28 درصد افت کرد و تنها برای 4284 ساختمان جدید پروانه صادر شد.
در پایتخت کشورمان طی سال گذشته این دومین سالی است که ساختمان‌سازی با رکود چشمگیر مواجه می‌شود. پیش از این در سال 84 صدور پروانه‌ها 8/13درصد کاهش یافت که البته مقایسه این رقم با نرخ رشد سال 87 نشان می‌دهد رکود مسکن در سال گذشته به مراتب عمیق‌تر از رکود سال 84 بوده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، روند صدور پروانه‌ها در طول سال گذشته در مسیر نزولی قرار گرفت؛ به طوری که در سه فصل بهار، تابستان و پاییز تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در مناطق شهری کل کشور به ترتیب 54هزار و 980 فقره، 47هزار و 186 فقره و 29هزار و 835 فقره گزارش شده است.
در 9 ماه پارسال در شهر تهران معادل 1/17میلیون متر مربع به سطح قابل سکونت در ساختمان اضافه شد که این رقم حدود 10درصد رشد نشان می‌دهد.
در کل شهرهای کشور نیز در این مدت 1/74میلیون متر به مساحت ساختمان‌های موجود اضافه شد که این میزان اضافه بنا نسبت به مدت مشابه در سال 86 تقریبا رشدی نداشته است.
رشد ناچیز سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی
سال گذشته را می‌توان به پاییز سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی تشبیه کرد.
واکنشی که بخش خصوصی در سال 87 به کاهش قیمت مسکن نشان داد به خوبی در آمارهای بانک مرکزی قابل مشاهده و تحلیل است.
طی پاییز سال 87 حجم سرمایه‌گذاری برای احداث ساختمان‌های جدید در مناطق شهری کشور 6درصد رشد داشته است که این رشد در مقایسه با رشد 106درصدی پاییز سال 85 حاکی از کاهش انگیزه ساخت و ساز است.
در سه ماه سوم سال گذشته بیش از یک‌هزار و 983میلیارد تومان در ساخت و سازها سرمایه‌گذاری شد. در این مدت، همچنین برای تکمیل ساختمان‌های در حال ساخت نیز یک‌هزار و 484میلیارد تومان سرمایه‌گذاری توسط بخش خصوصی انجام گرفت.
براساس این گزارش، میزان سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی در طول سال 86 در سه بخش ساختمان‌های شروع شده، ساختمان‌های نیمه‌تمام و ساختمان‌های تکمیل شده حدود دو برابر رشد کرد در حالی که رشد این شاخص در سال 87 در کل به 50درصد هم نرسید.
رونق لوکس‌سازی در زمان رکود
همان‌طور که در گزارش بانک مرکزی آمده در حالی که صدور پروانه ساختمانی در پاییز سال 87 رشد منفی 33درصدی داشته، اما روند سرمایه‌گذاری در حوزه ساخت و ساز هر چند جزئی اما با رشد مثبت همراه بوده است که این تناقض قابل پیگیری است.
به طور طبیعی چنانچه در یک دوره مشخص صدور پروانه‌های ساختمانی کاهش پیدا کند، میزان سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی نیز به تناسب باید افت کرده و با رشد منفی روبه‌رو شود، مگر اینکه هزینه ساخت و قیمت مصالح ساختمانی در آن دوره افزایش یابد.
در طول سال 87 به خصوص فصل پاییز گزارش‌های دریافتی از بازار مصالح، کاهش بی‌سابقه قیمت مصالح ساختمانی را تایید کرد.
در مدت یاد شده نرخ فروش برخی مصالح به طور متوسط 30درصد کاهش پیدا کرد.
بنابراین علت رشد سرمایه‌گذاری ساختمانی در سه ماه سوم سال 87 یعنی درست در زمانی‌که رکود مسکن به اوج نزدیک شده می‌تواند فقط یک واقعیت را بازگو کند و آن رونق لوکس‌سازی در زمان رکود است. در سال گذشته اگرچه بسیاری از ساختمان‌سازی‌ها به حالت تعطیل یا نیمه تعطیل درآمد، اما آن دسته از فعالان بزرگ و قدیمی این حرفه کماکان به ساخت و ساز ادامه دادند و این بار ساختمان‌سازی با شیوه لوکس را تجربه کردند.
به بیان ساده‌تر در سال 87 با توجه به اینکه تعداد ساختمان‌های جدید کاهش و مجموع هزینه‌هایی که برای ساخت شده افزایش یافته، لذا بخش خصوصی سرمایه‌گذاری‌ها را به سمت تجهیز ساختمان‌ها به امکانات رفاهی و خدماتی بیشتر و استفاده از مصالح مرغوب و درجه یک هدایت کرده است.
این اتفاق در تهران کاملا مشهود است . در شهر تهران طی 9 ماه اول سال 87 در حالی که تعداد پروانه‌های ساختمانی صادره بیش از 5درصد رشد منفی داشته است، اما در منطقه یک این رقم 7درصد، در منطقه 9 معادل 25درصد و در منطقه 8 معادل 6درصد رشد مثبت داشته است.
تعداد طبقات در ساختمان‌های جدید
در 9 ماه اول سال 87 از کل تعداد ساختمان‌هایی که برای احداث آنها پروانه صادر شده است، 19567 دستگاه یک طبقه، 31665 دستگاه دوطبقه، 26883 دستگاه سه طبقه، 24408 دستگاه چهار طبقه و 29478 دستگاه نیز پنج طبقه و بیشتر بوده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل تعداد ساختمان‌های یک طبقه 7/21درصد، دوطبقه 8/22درصد و چهار طبقه 1/1درصد کاهش نشان می‌دهد در حالی که تعداد ساختمان‌های سه طبقه 2/0درصد و پنج طبقه و بیشتر 3/8درصد افزایش داشته است.
در این مدت از کل تعداد پروانه‌های ساختمانی صادره در تهران، 154 فقره به ساختمان‌های یک طبقه، 155 فقره به بناهای دوطبقه، 637 فقره به ساختمان‌های سه طبقه، 7225 فقره به بناهای چهار طبقه و 9443 فقره به ساختمان‌های پنج طبقه و بیشتر اختصاص داشته است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل، تعداد ساختمان‌های یک طبقه 14درصد، دوطبقه 2/26درصد، سه طبقه 8/16درصد و چهار طبقه 3/16درصد کاهش داشته است، درحالی که تعداد ساختمان‌های پنج طبقه و بیشتر 6/7درصد افزایش نشان می‌دهد.
رکود نسبی در کلانشهرها
بررسی پروانه‌های ساختمانی صادره توسط شهرداری‌های مناطق شهری کشور در 9 ماه اول سال 87 نشان می‌دهد در شهرهای بزرگ نرخ رشد در صدور پروانه‌ها به مراتب بهتر از سایر شهرها است. بانک مرکزی متوسط این نرخ را در کل شهرهای بزرگ 14- درصد عنوان کرده اما برای اصفهان، تبریز، شیراز و کرمان نرخ رشد پروانه‌ها به ترتیب 4/17درصد، 5/19درصد، 1/6درصد و 6درصد گزارش شده است.
