افت چشمگیر شاخص قیمت مسکن در 20 کشور جهان

در برخی کشورهای اروپایی برقراری نسبی تعادل بین حجم عرضه و تقاضا در بازار مسکن افت قیمت‌ها را موجب شده و ساخت و ساز تحت همین مساله اکنون در رکود مطلق قرار گرفته است. در کشورهای حاشیه خلیج فارس به‌خصوص شیخ‌نشین امارات نیز ریشه رکود مسکن به شراکت شرکت‌های ساختمانی آمریکا در پروژه‌های مسکونی در این کشور مرتبط می‌شود. منابع خبری وضعیت حال حاضر در دبی را به برهوت سرمایه‌گذاری تشبیه می‌کنند. این رکود که وسعت جهانی گرفته مدتی است تحت تاثیر بحران اقتصادی عمق پیدا کرده است.در بررسی‌های 3 ماه پیش نشریه اقتصادی اکونومیست پیرامون اوضاع بازار مسکن در نقاط مختلف دنیا تنها 6 کشور با روند کاهش قیمت مسکن روبه‌رو بودند؛ اما بررسی حال حاضر این نشریه از همان فهرست نشان می‌دهد تعداد کشورهایی که قیمت مسکن در آنها همچنان رو به کاهش است، به عدد 16 رسیده‌ است.
در گزارش اکونومیست، این 16 کشور به انضمام 4 کشوری که وضعیت مسکن در آنها چندان مساعد هم نیست، در جدولی رتبه‌بندی شده‌اند که در آن تغییرات قیمت مسکن در 4 ماه آخر سال 2007 نسبت به مدت مشابه در سال قبل از آن محاسبه شده است. همچنین در این جدول، ‌درصد تغییرات شاخص قیمت مسکن در 11‌سال گذشته نیز آمده است. مطابق ارقام موجود در جدول، مشاهده می‌شود در 11‌سال اخیر قیمت مسکن در آمریکا فقط دو برابر رشد داشته، در حالی‌که در همین مدت در کشوری همچون آفریقای جنوبی ارزش ملک 389درصد رشد کرده است. در آمریکا ساخت و ساز تا حدودی قوت گرفته و این از افزایش چشمگیر شمار مجوزهایی که برای شروع کار ساخت و ساز دریافت شده، کاملا معلوم است. اما به همین نسبت، شمار آپارتمان‌ها و خانه‌هایی که برای فروش به بازار عرضه شده‌اند، اما مشتری ندارند، همچنان رو به افزایش است. به این ترتیب اکونومیست از بر باد رفتن خوش‌بینی‌های گذشته خبر می‌دهد. در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس هم اوضاع از آنچه پیش‌بینی می‌شد، بدتر است. پیش از این تصور می‌شد که قیمت مسکن به ویژه در خلیج فارس و در کشورهای عرب این منطقه تا 30درصد کاهش یابد؛ اما اکنون آمارها نشان می‌دهد که این رقم به 50‌درصد می‌رسد. این میزان وخامت اوضاع دلایل روشنی دارد. یکی از آنها ترکیدن حباب بازار مسکن دبی است. دبی تا سال گذشته بهشتی برای سرمایه‌گذاران مسکن و ساخت و ساز بود. سود بعضی از این سرمایه‌گذاران طی مدت کوتاهی 4 یا حتی 5 برابر شده‌بود؛ اما اکنون این رونق از میان رفته‌است. دبی یک بندر تجاری مهم در دنیا بود؛ ولی اکنون با رکود تجارت جهانی، این بندر هم از رونق افتاده‌است. دبی به شدت مقروض است و چون نفتی هم ندارد، اگر از ابوظبی کمک مالی به شکل وام دریافت نمی‌کرد، باید اعلام ورشکستگی می‌کرد. سقوط قیمت نفت هم از سوی دیگر رونق را به طور کلی در کشورهای عرب حوزه خلیج فارس کم‌رنگ کرده ‌است.
از سوی دیگر در کشورهایی مانند انگلیس، قیمت زمین به اندازه قیمت مسکن و گاه بیشتر از آن کاهش یافته‌است. ارزش زمین مسکونی در انگلیس در سال 2008 به طور متوسط 50‌درصد کاهش یافته‌است. راهنمای جهانی املاک (global‌property guide) موسسه‌ای بین‌المللی است که درباره وضعیت املاک مسکونی و تجاری در سراسر دنیا اطلاعاتی جمع‌آوری می‌کند و بر اساس این اطلاعات مشاوره می‌دهد. این موسسه هر سال گزارشی با نام گران‌ترین بازارهای املاک مسکونی در جهان منتشر می‌کند که حاوی جدول و اسامی گران‌ترین و ارزان‌ترین شهرهای جهان از نظر قیمت مسکن است. گزارش اخیر این موسسه نشان می‌دهد شهرهای متعلق به کشورهایی که در حال حاضر با رکود مسکن دست و پنجه نرم می‌کنند، اغلب در ردیف گران‌ترین شهرهای جهان قرار دارند. مونت‌کارلو، یکی از مناطق تحت اداره کشور موناکو در اروپا، گران‌ترین املاک مسکونی دنیا را دارد. قیمت املاک مسکونی در این شهر دست کم دوبرابر گران‌تر از املاک مسکونی در دیگر نقاط دنیا است. قیمت هر متر مربع خانه در مونت‌کارلو بیش از 45‌هزار‌دلار است. در جایگاه دوم جدول گران‌ترین بازارهای ملکی جهان، مسکو و لندن با هم رقابت نزدیکی دارند. قیمت هر متر مربع خانه در مرکز مسکو 20853دلار و قیمت همین مساحت خانه در مرکز لندن 20756‌دلار است. پس مسکو به خاطر قیمت املاک گرانش در مرکز این شهر، در جایگاه دوم جدول و لندن در مقام سوم قرار می‌گیرد. قیمت املاک در لندن در سال 2008 کاهش یافت؛ اما در مسکو خانه چندان ارزان نشد. به همین دلیل اکنون در این رقابت، مسکو در جایگاه بالاتری قرار می‌گیرد؛ اما هر دو کشور انگلیس و روسیه با کاهش ارزش پول ملی‌اشان رو‌به‌رو شده‌اند. توکیو و هنگ‌کنگ در این جدول در مقام‌های چهارم و پنجم قرار می‌گیرند. نیویورک تنها شهر آمریکا که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته، در مقام ششم قرار دارد. قیمت متوسط هر متر مربع خانه مسکونی در نیویورک، 15‌هزار ‌دلار است. با اضافه شدن دو شهر اروپایی و دو شهر آسیایی، فهرست ده شهر اول جهان از نظر قیمت مسکن کامل می‌شود. پاریس و رم در جایگاه‌های هفتم و نهم جدول و سنگاپور و بمبئی در جایگاه‌های هشتم و دهم. قیمت مسکن در این 4 شهر متغیر و به طور متوسط بین 9 تا 12‌هزار‌دلار در هر متر مربع است. اما درحالی که کشورها براساس گران‌ترین و ارزان‌ترین شهرها رتبه‌بندی شده‌اند، در جدول موجود در این گزارش20 کشور جهان براساس تغییرات قیمت مسکن در سال‌های اخیر رده‌بندی شده‌اند که در همه آنها قیمت مسکن بدون استثنا با افت روبه‌رو بوده است.